Rehabilitacja obrzęków

Ten rodzaj rehabilitacji skierowany jest do pacjentów, którzy borykają się z obrzękami limfatycznymi kończyn górnych i dolnych.

Obrzęk limfatyczny nazywamy inaczej obrzękiem tkanek, który spowodowany jest zastojem chłonki wywołanej uszkodzeniem lub wadą wrodzoną naczyń limfatycznych. Chłonka jest płynem tkankowym, który krąży w naczyniach limfatycznych, zaś jego zasadniczym składnikiem są komórki układu odpornościowego. W wyniku urazów dochodzi do wynaczynienia się limfy i zastojów w tkankach.

Ze względu na stopień nasilenia według skali Brunnera wyróżniamy :

I stopień – łagodny obrzęk obejmujący stopę i podudzie, występujący pod koniec dnia, ustępujący samoistnie po uniesieniu kończyny.
II stopień – całodzienny obrzęk ustępujący samoistnie po nocy, z pogrubieniem fałdów skórnych nad drugim palcem stopy, trudna w uniesieniu skóra.
III stopień – stały obrzęk, nie ustępujący po elewacji kończyny.
IV stopień – stały obrzęk zniekształcający kończynę, dość często powikłany zmianami zapalnymi skóry (róża, wyprysk, przetoki limfatyczne).
V stopień – słoniowacizna – olbrzymi obrzęk zniekształcający kończynę z pogrubieniem skóry, zmianami mięśniowymi (dystrofia), upośledzający funkcję kończyny.

Diagnozowanie obrzęków limfatycznych ?

Diagnostyka obrzęków obejmuje zarówno wywiad z pacjentem, jak również badanie palpacyjne i oglądanie. W celu porównania kończyny zdrowiej i opuchniętej dokonuje się pomiarów ich obwodów w określonych miejscach, co pozwala obliczyć objętość zajętej przez obrzęk kończyny. Działania te umożliwiają określenie stopnia zaawansowania obrzęku oraz monitorowanie skuteczności jego leczenia.

W diagnostyce obrzęków chłonnych wykorzystuje się również badania obrazowe. Podstawowym badaniem obrazowym jest limfoscyntygrafia. Wykorzystuje się również tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny.

Rehabilitacja obrzęków limfatycznych polega na wykonywaniu manualnego drenażu limfatycznego przez fizjoterapeutę oraz w późniejszym okresie również przez pacjenta po uprzednim instruktażu. Drenaż limfatyczny jest odmienną formą masażu. Polega na wykonywaniu powolnych, kolistych ruchów odprowadzając chłonkę do odpowiednich pni limfatycznych. Uzupełnieniem jest stosowanie profilaktyki w formie wysokich pozycji ułożeniowych kończyn w ciągu dnia, kąpieli oraz kompresjoterapii. Nowoczesną formą uzupełniającą drenaż manualny jest stosowanie kinesiotapingu.